In 2020 opnieuw aanzienlijk aantal accreditatieaanvragen afgehandeld17/02/2021

Het beoordelen van de kwaliteit van het hoger onderwijs kon in Nederland het afgelopen jaar enigszins normaal doorgang vinden, ondanks de fysieke beperkingen als gevolg van de maatregelen om de verspreiding het COVID-19 virus (corona) tegen te gaan. NVAO Nederland heeft volop ingezet op de mogelijkheden om de procedures digitaal te doorlopen, zodat opnieuw een aanzienlijk aantal accreditatieaanvragen voor bestaande en nieuwe opleidingen in het hoger onderwijs kon worden afgehandeld.

Ook het kwaliteitsniveau van het hoger onderwijs bleef onverminderd positief. Voor bestaande opleidingen is dat beeld door de panels geconstateerd net voor het uitbreken van de coronacrisis. De kwaliteit van nieuwe opleidingen was het afgelopen jaar eveneens constant; het percentage voorwaarden c.q. ingetrokken aanvragen veranderde in 2020 weinig in vergelijking met de jaren daarvoor. Universiteiten en hogescholen hebben aan het einde van het jaar wel gebruik gemaakt van het 'generaal pardon' van de overheid om hun aanvraag een jaar later te kunnen indienen.

In 2020 heeft NVAO Nederland in goede samenwerking met de universiteiten en hogescholen in totaal 629 reguliere accreditaties van bestaande en nieuwe opleidingen en instellingstoetsen kwaliteitszorg kunnen afhandelen. Daarbij zijn alle mogelijkheden benut om de procedures digitaal te doorlopen. Het overgrote deel van de accreditaties is in november 2019 en mei 2020 aangevraagd en berust voor een belangrijk deel op beoordelingen die voor de coronacrisis zijn uitgevoerd. Eind 2020 maakten de hoger onderwijsinstellingen gebruik van de regeling van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om hun accreditatieaanvragen in november een jaar later te kunnen indienen. Voor het visiteren van nieuwe opleidingen is na afstemming met het ministerie, de koepels van instellingen en studentenbonden een speciale regeling ontwikkeld, zodat vanaf de zomer de visitaties voor nieuwe opleidingen online konden plaatsvinden.

Stabiel kwaliteitsniveau 

De uitkomsten van de beoordelingen wijken in 2020 nauwelijks af van het langjarig gemiddelde over de afgelopen acht jaren: het positieve kwaliteitsniveau van het hoger onderwijs blijkt stabiel. Aan een gering aantal opleidingen worden voorwaarden opgelegd: in de afgelopen acht jaar aan gemiddeld 5 procent van de bestaande opleidingen. De resultaten van 2020 onderstrepen dat beeld: slechts 25 van de in totaal 537 beoordeelde bestaande opleidingen moesten aantonen dat aan de eerder opgelegde voorwaarden was voldaan. 

Online visiteren via regeling TNO maakte voortgang procedure mogelijk 

In 2020 werden 80 aanvragen voor nieuwe opleidingen afgehandeld, tegen 75 in 2019. Het online visiteren via de “(tijdelijke) regeling TNO” maakte de voortgang van de procedures mogelijk. Bij 12 opleidingen ging het om het toetsen van eerder opgelegde voorwaarden. Gemiddeld 60 procent van de nieuwe opleiding ontvangt een positief oordeel. Aan 20 procent van de nieuwe opleidingen worden voorwaarden gesteld. De overige 20 procent trekt de aanvraag in. 

Bij nieuwe opleidingen vindt een vervolgbeoordeling na drie jaar plaats wanneer de instelling niet beschikt over een positieve instellingstoets kwaliteitszorg en het toetsingsniveau en de beschikbare eindwerken nader moeten worden onderzocht: deze toetsing vond het afgelopen jaar 14 maal plaats. 

Overige beoordelingen 

Het toetsen van de plannen in het kader van de kwaliteitsafspraken is in 2020 vrijwel afgerond. In totaal verstrekte NVAO Nederland 30 adviezen aan de minister (25 positief en 5 negatief), inclusief 13 herbeoordelingen die allemaal positief werden afgerond. 

Het afgelopen jaar werden 12 aanvragen voor de instellingstoets kwaliteitszorg behandeld (10 positief en 2 positief onder voorwaarden).

In het kader van het Experiment Leeruitkomsten kon NVAO Nederland het afgelopen jaar 96 aanvragen afhandelen, waarvan 10 in combinatie met een reguliere accreditatieaanvraag. 

Voor nieuwe instellingen die willen worden erkend als ‘rechtspersoon voor hoger onderwijs’ behandelde NVAO Nederland het afgelopen jaar vijf aanvragen via een verzwaarde toets nieuwe opleiding. Twee aanvragen werden toegekend. Het ontwikkelen van onderwijs dat voldoet aan de kwaliteitscriteria voor erkenning door de overheid blijft moeilijk: in de afgelopen acht jaar is slechts circa een kwart van de aanvragen toegekend (5).